“Freelancer” - Xu hướng lao động tương lai
Có bao giờ bạn gặp tình huống dở khóc dở cười như vậy khi giới thiệu công việc freelancer của mình? Có lẽ nhiều người lớn thế hệ trước vẫn mặc định rằng “làm freelancer là thất nghiệp”
“Freelancer” - Xu hướng lao động tương lai
Tốt nghiệp đại học rồi con định làm nghề gì?
Dạ, con làm freelancer ạ
“Phi - len- sơ” ngành gì lạ thế?
Dạ, con làm việc tự do ạ
Là thất nghiệp à?
…..
Có bao giờ bạn gặp tình huống dở khóc dở cười như vậy khi giới thiệu công việc freelancer của mình? Có lẽ nhiều người lớn thế hệ trước vẫn mặc định rằng “làm freelancer là thất nghiệp”, dẫu rằng xã hội đang dần có những định nghĩa khác đi về ngành nghề mới này.
Đến hiện tại, sự bùng nổ của cuộc cách mạng thông tin đã tạo nên những bước tiến mới. Cho phép con người giao tiếp và làm việc với nhau trên internet và không bị gò bó về mặt địa lý. Cùng lúc đó sự xuất hiện của nền tảng social media giúp con người có thể kết nối, tiếp cận và quảng bá bản thân trên internet một cách rộng rãi.
Nhiều doanh nghiệp, cá nhân có tầm ảnh hưởng cũng “vội vã” gia nhập thị trường mới đầy tiềm năng này. Kéo theo đó là sự xuất hiện của hàng loạt KOL, KOC, Solopreneur, Content Creator,.... Điều này làm ngành “freelancer - làm việc tự do” đang dần trở thành một ngành xu hướng. Hôm nay chúng mình sẽ cùng giải đáp thắc mắc về ngành freelancer và cách làm thế nào để “dấn thân” vào xu hướng này một cách “an toàn”.
Freelancer cùng thời đại công nghệ số
Freelancer là một thuật ngữ Tiếng Anh, được dịch nghĩa là “lao động tự do”, những người được trả tiền để thực hiện các công việc được thuê mà không bị ràng buộc vào địa điểm hay thời gian làm việc.
Cùng với sự bùng nổ của cách mạng công nghệ, cho phép con người làm việc với nhau thông qua các công cụ trực tuyến làm nền tảng cho ngành freelancer ngày càng được mở rộng. Người làm Freelance chủ yếu làm các công việc cần trình độ trí thức, am hiểu, kinh nghiệm cũng như chuyên môn trên các nền tảng internet.
Theo khảo sát của Anphabe công bố vào tháng 1-2022 đưa ra nhận định, xu hướng nhân sự đang dần chuyển dịch từ làm việc full-time cố định sang làm tự do (freelance), ngày một mạnh mẽ tại Việt Nam. Hiện nay, lao động tự do toàn thời gian (fully gig worker) đang chiếm 14% nguồn nhân lực tri thức nước ta, 26% làm tự do bán thời gian (partly gig worker) và 13% làm song song công việc full-time cố định và bán thời gian ở ngoài.
Lý do chính khiến cho freelancer ngày càng phổ biến đặc biệt trong thế hệ Genz đó là “sự tự do” mà công việc này mang lại. Genz được biết đến là một thế hệ trẻ năng động luôn đổi mới và thích tìm tòi khám phá. Những công việc văn phòng lặp đi lặp lại với 8 tiếng đồng hồ khiến cho Genz cảm thấy áp lực và nhàm chán. Chính vì vậy freelancer trở thành một lựa chọn khá phù hợp với giới trẻ ngày nay.
Làm freelancer - tự do nhưng cũng tự lo?
Tuy rằng Genz vẫn luôn bị thu hút bởi những ưu điểm mà ngành freelancer mang lại nhưng cũng cần nhìn nhận đa chiều chấp nhận cả mặt tích cực lẫn những vấn đề đằng sau của ngành freelance mang lại.
Thu nhập lên xuống thất thường
Làm freelance bạn phải chấp nhận việc sẽ có lúc thu nhập không như bạn mong đợi ít nhất vẫn là trong giai đoạn đầu khoảng 1 -2 năm khi mới bắt đầu. Bạn có sẵn sàng chấp nhận yêu cầu rằng bạn sẽ bỏ ra 1 -2 năm làm việc liên tục nhưng không có thu nhập? Bạn có đủ nguồn lực để dự trù khi chuẩn bị dấn thân vào con đường này hay chưa? Nếu bạn đang có gia đình, hay đang gặp khó khăn về tài chính vấn đề này đủ lớn để bạn dành thời gian và nghiêm túc suy nghĩ.
Tự quản lý chính mình
Nghe có vẻ làm freelance sẽ tự do. Nhưng có một sự thật là bạn phải rất kỷ luật và cam kết với chính mình hơn cả việc bạn đi làm văn phòng. Vì khi làm freelance nghĩa là bạn đang tập làm chủ chính mình. Đôi khi bạn cũng phải đối mặt với việc quản lý nhiều dự án cùng một lúc. Nếu bạn chưa thực sự biết cách quản lý công việc hay quản lý thời gian của chính mình. Tốt hơn hết bạn nên có sự chuẩn bị trước khi bắt đầu.
Tự học - tự phát triển
Freelancer là một ngành đào thải liên tục. Đặc biệt trong một số lĩnh vực như Content Writer, Content Creator, Marketing ….đòi hỏi bạn phải có một “bộ kỹ năng” và chuyên môn vững chắc để có thể đi lâu dài. Việc trau dồi và update kiến thức mới, là một trong những điều kiện hàng đầu, để bạn có thể tồn tại trong môi trường cạnh tranh này. Nếu bạn đang tìm hiểu xem làm freelancer cần có những kỹ năng và kiến thức gì, mình xin gợi ý một trang web hoàn toàn miễn phí, có thể giúp bạn tìm hiểu kỹ hơn về ngành này:
Đây là trang web này sẽ giúp bạn có cái nhìn rõ hơn về ngành freelancer, được chia sẻ bởi những khách mời có kinh nghiệm và kiến thức trong các lĩnh vực chuyên môn. Được cập nhật update kiến thức liên tục, và đa dạng các chủ đề. Nếu bạn chưa biết bắt đầu như thế nào? chưa có chi phí nhiều để tìm người hướng dẫn, thì đây sẽ là cẩm nang để bạn có thể tự mình tìm hiểu.
Cần chuẩn bị gì để dấn thân vào ngành freelancer
1. Hãy tìm cho mình một lĩnh vực và trở nên master trong lĩnh vực đó
Bạn cần tìm kiếm cho mình 3 điều đó là sở thích - thế mạnh - và nhu cầu thị trường. Mô hình này là bản thu gọn của Ikigai (bạn có thể tìm hiểu thêm Tại đây ) một triết lý sống của người Nhật giúp bạn có thể tìm kiếm một nghề nghiệp phù hợp nhất với mình.
Nhưng giả sử nếu bạn chưa thực sự biết mình thích gì. Đâu là thế mạnh của mình. Đâu là thứ thị trường cần. Bạn có thể bắt đầu thực hành và quan sát. Hãy cứ làm đã vì nếu bạn chưa bắt đầu thì tất cả cũng chỉ là suy nghĩ. Hãy tập quan sát xem mình làm tốt điều gì? Mình có cảm giác tận hưởng khi làm điều gì nhất? Và làm sao để tạo sự kết nối của mình đến với thị trường.
Trong một vài trường hợp sở thích và thế mạnh của bạn sẽ không có quá nhiều điểm tương đồng, ví dụ như bạn thích vẽ nhưng bạn lại làm tốt công việc marketing. Trong tình huống này bạn nên phân làm hai trường hợp:
Nếu bạn chưa gặp sức ép về mặt tài chính: Hãy nên làm những điều mà bạn thích. Chủ động tạo ra thị trường cho riêng bạn.
Nếu bạn cần kiếm tiền: Hãy chọn thứ bạn đang làm tốt và đã sẵn có thị trường
Cách một hay hai sẽ là lựa chọn phù hợp mà bạn nên cân nhắc cho hoàn cảnh của mình. Hãy đánh giá kỹ lưỡng trước khi ra quyết định.
2. Làm freelancer, bạn cần phải biết nhiều hơn thế
Làm freelance sẽ là một công việc khá là khó, ít nhất là trong khoảng thời gian đầu bởi vì nếu mọi người làm sẽ thấy là nó sẽ đòi hỏi chúng ta cần có rất nhiều kỹ năng như viết, kỹ năng thiết kế, quay dựng video, quản lý social media… nó là một bộ kỹ năng cực kì đa dạng và cực kì nhiều và không phải ai mới bắt đầu cũng có sẵn những kỹ năng như vậy. Hình dung rằng bạn cần có đủ “chiều rộng” để có thể tự làm một mình. Bạn nên tìm hiểu ngành mà bạn đang hướng tới cần có những kỹ năng gì? Bạn list ra một danh sách và hãy bắt đầu từng bước một. Mình nghĩ đây là một hành trình lâu dài, vì vậy hãy cứ kiên trì từng bước một bạn nhé.
Hãy tự tạo cho mình Growth mindset- luôn sẵn sàng tự học. Đây là một xu hướng mới, chưa có trường lớp dạy bạn làm thế nào để trở thành một freelancer. Chúng ta cần tự mình tìm tòi và học hỏi. Xem mình đã có những gì chưa có những gì và phải học ở đâu để bù đắp những thứ đó.
Nếu bạn đang muốn làm freelancer, đặc biệt trong lĩnh vực sáng tạo mình đề xuất bạn có thể đọc bài viết này Content creator trong kỷ nguyên số
Một chút tâm sự cho người làm freelancer
Không phải ai khi vừa mới bắt đầu làm điều có thể ngay lập tức trở nên nổi tiếng, được nhận booking, hay ngay lập tức có được thu nhập. Nhiều khi những freelancer phải đi qua một giai đoạn ít nhất phải vài tháng phần lớn là từ sáu tháng đến một năm mới bắt đầu kiếm được những đồng tiền đầu tiên từ nội dung của mình.
Mình nghĩ hành trình trở thành một freelancer là một hành trình dài. Có thể mọi người sẽ phải đối mặt với những khó khăn, mông lung, mất định hướng, hay thất vọng vì sản phẩm của mình chưa được mọi người đón nhận. Những lúc như vậy mình mong bạn có thể nhớ rằng đây là một hành trình mà bất cứ freelancer nào cũng sẽ trải qua. Nhưng chính những trải nghiệm như vậy sẽ cho bạn rất nhiều cảm hứng trên hành trình này. Vì vậy hãy cứ kiên trì, cứ vững tin, tập update bản thân mỗi ngày mình tin rằng bạn sẽ đến gần hơn với mục tiêu của mình.
Cảm ơn bạn đã dành thời gian để đọc bài viết này, mình mong rằng bài viết này sẽ cho bạn thêm những góc nhìn mới về hành trình trở thành một freelancer. Nếu bạn thấy hay hãy follow mình để đón chờ những bài viết mới của mình nha. Dưới đây là một số bài viết mình gợi ý cho bạn, click vào link bên dưới để đọc và theo dõi nhiều thông tin hữu ích hơn từ chúng mình nhé.
https://insightfulcreations.substack.com/p/4-hieu-bk-pro5-sang-tao-trong-cuoc
https://insightfulcreations.substack.com/p/human-to-human-xu-huong-sang-tao
Tác giả: DuyKhang | Content creator tại Insightful Creations