Kết nối ảo, cô đơn thật trong thế giới số

Vô tình, mình trở thành một người cô đơn của thực tại trong thời điểm bùng nổ các nền tảng mạng xã hội, nhưng rất khó để có thể nhận ra điều này.

Sự phổ biến của mạng xã hội

Theo số liệu thống kê của Data Report vào đầu năm 2024 

Có khoảng 72,7 triệu người sử dụng social media vào tháng 01/2024, tương đương với 7,3% dân số. Tăng 6.5 triệu người mới (+9,8%) từ đầu năm 2023 đến đầu năm 2024 theo nghiên cứu của Kepios.

Thống kê dữ liệu social media hàng đầu cho biết có 72,55 triệu người dùng mạng xã hội từ 18 tuổi trở lên tại Việt Nam, chiếm 99,2% tổng dân số từ 18 tuổi trở lên. Sự phổ biến của mạng xã hội trong cộng đồng trực tuyến là không thể phủ nhận, với 92,7% tổng số người dùng Internet tại Việt Nam đã kết nối ít nhất với một nền tảng truyền thông xã hội vào thời điểm đó.

Thống kê dữ liệu social media theo giới tính, 51% người dùng mạng xã hội là nữ và 49% là nam. Mạng xã hội Meta (bao gồm Facebook, Instagram và Messenger) chủ yếu thu hút người dùng trong ba nhóm độ tuổi: 18 – 24 tuổi (27,7%), 25 – 34 tuổi (29,6%) và 35 – 44 tuổi (20,7%).

Tác động của mạng xã hội đến tâm lý

So sánh không lành mạnh: Người dùng thường so sánh cuộc sống của mình với những hình ảnh và câu chuyện hoàn hảo mà người khác chia sẻ trên mạng, dẫn đến cảm giác tự ti và cô đơn.

Ảo tưởng về sự chấp nhận: Lượt thích và bình luận có thể tạo ra cảm giác được chấp nhận nhất thời, nhưng thiếu sự kết nối thật sự và sâu sắc.

Mối quan hệ bề mặt: Mặc dù có nhiều bạn bè trên mạng xã hội, nhưng nhiều mối quan hệ này chỉ là bề mặt và không mang lại sự hỗ trợ về mặt cảm xúc.

Sự thiếu gắn kết thực sự: Kết nối ảo không thể thay thế cho sự giao tiếp và tương tác trực tiếp, vốn mang lại sự gắn kết và hiểu biết sâu sắc hơn.

Cảm Giác Cô Đơn

Cô đơn là gì?

Cô đơn là một cảm giác không thoải mái và thiếu sự kết nối với người khác. Mình nghĩ, đây là một trạng thái tâm lý mà người cảm thấy cô đơn thường không được thấu hiểu. Nhưng đa số chúng ta đều bị nhầm lẫn giữa cô đơn và khi một mình. Cô đơn là một trạng thái cảm xúc mà người cảm thấy thiếu sự kết nối xã hội và hỗ trợ, trong khi ở một mình là việc tự do lựa chọn để không có người khác xung quanh mà không gây ra cảm giác không thoải mái.

Cảm giác cô đơn có thể dẫn đến tâm lý tiêu cực như lo âu, trầm cảm, và tự ti. Nó có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần bằng cách làm giảm sự tự tin và tăng cường sự cô lập. Cô đơn cũng có thể gây ra các vấn đề về giấc ngủ, cảm giác mệt mỏi, và sự căng thẳng cảm xúc.

Mình có tìm hiểu, và note lại một vài điều dưới đây mà mình đã từng trải, về sự nhận diện cô đơn qua cảm xúc và hành vi:

Cô đơn thể hiện về mặt cảm xúc:

• Cảm thấy trống rỗng và thiếu vắng: Đây là dấu hiệu phổ biến nhất của sự cô đơn. Mình cảm thấy như, mình đang thiếu đi thứ gì đó quan trọng, hoặc hình như mình không thuộc về đâu cả.

• Buồn bã và chán nản: Cô đơn có thể dẫn đến cảm giác buồn bã và chán nản kéo dài. Mình mất hứng thú với những hoạt động mà mình từng thích và cảm thấy khó khăn để tìm thấy niềm vui trong cuộc sống của mình.

• Lo lắng và sợ hãi: Cô đơn khiến mình cảm thấy lo lắng và sợ hãi. Mình từng lo lắng về việc bị người khác phán xét hoặc xa lánh.

• Giận dữ và bực bội: Cô đơn làm mình thường xuyên có cảm giác tức giận và bực bội. Mình cảm thấy khó chịu với bản thân và với những người khác, luôn dễ dàng nổi cáu.

Cô đơn thể hiện về mặt hành vi:

• Tránh xa mọi người: Khi mình cảm thấy cô đơn, bản thân mình tránh xa những hoạt động xã hội và thu mình lại với bản thân. Mình cũng đã từng hủy bỏ các buổi hẹn, hay lời mời tham gia các sự kiện và dành nhiều thời gian ở một mình.

• Tăng cường hoạt động trên mạng xã hội: Mặc dù mạng xã hội có thể giúp mình kết nối với người khác, nhưng nó cũng có thể khiến mình cảm thấy cô đơn hơn. Nếu mình dành quá nhiều thời gian cho mạng xã hội, mình có thể bỏ lỡ các tương tác thực tế với những người xung quanh mình.

• Thay đổi thói quen ăn uống và ngủ: Cô đơn có thể ảnh hưởng đến thói quen ăn uống và ngủ của mình. Mình có thể ăn quá nhiều hoặc quá ít, và bị gặp khó khăn trong việc ngủ.

Nếu bạn đã từng mắc phải những dấu hiệu bên trên giống như mình, thì bên dưới sẽ là một vài giải pháp mà mình đã áp dụng để kéo bản thân ra khỏi sự cô đơn trong thế giới ảo. Nhưng trước tiên chúng mình cùng đến với phần bên dưới:

Mạng xã hội và ảnh hưởng đến cảm giác cô đơn

Điều gì cũng sẽ có mặt tốt và mặt xấu, chúng ta sử dụng vừa đủ vừa đúng. Đúng và đủ tức là mình sử dụng trong khoảng thời gian nhất đinh, không quá nhiều, ngoài ra những thông tin mình muốn học hỏi và chia sẻ có ích thì sẽ là tốt. Nhưng ngược lại chúng ta lạm dụng quá mức thì sẽ là xấu. Lạm dụng tức là không chọn lọc cho mình những nội dung hữu ích, lướt mạng xã hội vô tội vạ. luôn có cảm giác bị FOMO. Bên dưới đây mình có nêu ra một vài điều về mặt lợi ích và hạn chế trước khi đến với những biện pháp.

Lợi ích và hạn chế của mạng xã hội:

Lợi ích:

• Kết nối: Giúp chúng ta kết nối nhanh chóng với bạn bè, gia đình. Dù ở xa hay gần.

• Chia sẻ thông tin: Mình có thể cập nhật tin tức thường xuyên và liên tục đối với những thông tin mà mình muốn tìm kiếm.

• Giải trí: Mình thường xuyên xem video, chơi game trên một vài nền tảng.

Hạn chế:

• So sánh xã hội: Tự so sánh bản thân với người khác, gây ra cảm giác tự ti và ghen tị.

• Nghiện mạng xã hội: mình từng dành quá nhiều thời gian cho mạng xã hội dẫn đến cơ thể mình bị ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần và thể chất (cụ thể là mắt,…)

• Tin tức giả mạo: Tiếp xúc với thông tin sai lệch và tin giả mạo tràn lan, khó có thể chọn lọc

Mạng xã hội giúp kết nối nhưng cũng có mặt trái:

Mạng xã hội giúp chúng mình kết nối với mọi người từ khắp nơi trên thế giới, nhưng cũng khiến mình cảm thấy cô đơn hơn. Khi mình dành nhiều thời gian nhìn vào màn hình và so sánh cuộc sống của mình với cuộc sống của người khác, mình có thể bắt đầu cảm thấy như mình đang bỏ lỡ điều gì đó.

Hiệu ứng của mạng xã hội lên tâm lý:

• So sánh cuộc sống thực và cuộc sống ảo: Mình còn được biết, một số người thường chỉ chia sẻ những khía cạnh tích cực của cuộc sống trên mạng xã hội, điều này có thể khiến mình cảm thấy như cuộc sống của mình tồi tệ hơn so với thực tế.

• Tác động của việc liên tục so sánh bản thân với người khác: So sánh bản thân với những người khác trên mạng xã hội, có thể dẫn đến cảm giác tự ti, lo lắng và trầm cảm.

• Nghiện mạng xã hội: Việc sử dụng mạng xã hội quá mức có thể dẫn đến các vấn đề về sức khỏe tâm thần như lo âu, trầm cảm và rối loạn ám ảnh cưỡng chế.

Bên trên là những điều mình đúc rút sau những lần tìm hiểu về chính mình, để gọi tên những điều đó, mình đã có những trải nghiệm thực tế và tìm hiểu thật nhiều để có một góc nhìn tích cực và truyền một chút động lực cho bạn đọc. Và như đã nói, bên dưới là một số biện pháp đã giúp mình lớn hơn.

Giải pháp giảm thiểu sự cô đơn trong thế giới ảo

Để có một tinh thần và thể chất khoẻ mạnh, thì mình nghĩ dưới đây là những biện pháp mà bạn cần:

1. Tăng những mối quan hệ thực tế:

• Dành thời gian cho bạn bè và gia đình: Mình đã dành thời gian cho những người thân yêu, tham gia các hoạt động chung và mở lòng chia sẻ những điều quan trọng trong hành trình của mình.

• Gặp gỡ những người mới: Mình tham gia các câu lạc bộ, nhóm sở thích hoặc các hoạt động xã hội để gặp gỡ những người có cùng sở thích như về: Chữa lành, ngoại ngữ, thể thao,…

• Tình nguyện: Mình luôn có một khoản quỹ nhỏ và thời gian cho những người khác thông qua hoạt động tình nguyện cũng là một cách tuyệt vời để kết nối và tạo dựng mối quan hệ mới.

2. Duy trì mối quan hệ chất lượng ngoài đời thật:

• Lắng nghe và thấu hiểu: Sở thích của mình là lắng nghe những câu chuyện, những chia sẻ của người khác. Mình quan tâm đến những gì người khác nói và cố gắng hiểu quan điểm của họ.

• Chia sẻ và cởi mở: Mình cũng thường xuyên chia sẻ suy nghĩ, cảm xúc và kinh nghiệm của mình với người khác.

• Tin tưởng và hỗ trợ: Mình luôn muốn bản thân là người đáng tin cậy và luôn sẵn sàng hỗ trợ người khác khi họ cần.

4. Thực hành tự chấp nhận và yêu thương bản thân:

• Chấp nhận bản thân: Chấp nhận bản thân với tất cả những ưu điểm và khuyết điểm là điều mình cảm thấy yêu đời, yêu mình và yêu cả thế giới xung quanh mình.

• Chăm sóc bản thân: Mình ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên và ngủ đủ giấc.

• Làm những điều mình thích: Dành thời gian cho những hoạt động mang lại cho bạn niềm vui và hạnh phúc, giả sử như: Vẽ, bơi lội, đọc truyện, xem phim,…

6. Bài tập sự tự chấp nhận và yêu thương bản thân:

• Viết nhật ký: Viết nhật ký là một cách tuyệt vời để ghi lại suy nghĩ và cảm xúc của mình, đồng thời giúp mình hiểu rõ hơn về bản thân. Khoảng một tuần mình sẽ làm điều này 2-3 lần.

• Thiền: Thiền định có thể giúp mình tập trung vào hiện tại và giảm bớt những suy nghĩ tiêu cực. Chấp nhận hiện tại là thay đổi trong tương lai.

• Lòng biết ơn: Dành 10 phút mỗi tối, để ghi nhận những điều tốt đẹp trong ngày của mình, điều này có thể giúp bạn cảm thấy hạnh phúc và biết ơn hơn.

Lời kết

Mình biết, những điều mình chia sẻ bên trên sẽ cần phải cần nhiều thời gian để thực hành và cải thiện. Nhưng khi áp dụng đều đặn, bạn sẽ cảm thấy tự tin. Hạn chế bị cô đơn làm phiền vì chúng ta có một số gợi ý để tự làm chủ cảm xúc và hành động. Thiết kế được cho mình một phiên bản mà bạn mong muốn.

Cảm ơn bạn đã dành thời gian cho bài viết này của mình, bạn có thể trò chuyện để trao đổi với mình và có thể đọc thêm những bài viết khác của mình tại đây nhé.

Rubyishehealing | Content Creator