How to start a podcast?

Dạo gần đây mình nhận được một số câu hỏi từ các bạn như làm thế nào để có thể tạo một kênh podcast cho riêng mình?

May 17, 2024

Bài viết này mình sẽ tập trung vào hai nền tảng chính mà mình có kinh nghiệm đó là Substack và Spotify, và những bạn đang muốn xây dựng thương hiệu cá nhân trên nền tảng này. Đây là hai kênh mình hiện đang làm đảm nhiệm tại Insightful Creations: Insightful Creations substack và Insighful Creations spotify bạn có thể ghé thăm nhé.

Lý do mình bắt đầu bằng kênh podcast

Xuất phát điểm của mình là sinh viên tốt nghiệp ngành Marketing. Hiện tại thì mình đang là một freelancer và là thành viên tại cộng đồng Insightful Creation, một cộng đồng về truyền thông về phát triển bản thân dành cho các bạn GenZ. Trong quá trình làm việc mình từng thử nhiều vị trí khác nhau như edit video, content, HR,...nhưng điểm dừng chân hiện tại của mình là podcast.

Có rất nhiều lý do khiến mình bắt đầu bằng podcast:

Thứ nhất, không cần lộ mặt quá nhiều. Không phải mình sợ việc lộ mặt, nhưng khi mới bắt đầu từ số 0, mình cần học rất nhiều kỹ năng mới. Việc ghi hình và tương tác chưa thực sự phù hợp với mình ở giai đoạn này.

Thứ hai, Mình cũng nhận thấy rằng podcast cũng là một nền tảng tổ hợp những kỹ năng cơ bản để mình có thể bắt đầu rèn luyện, sau này mình có thể nâng cao hơn sang các dạng hình thức phức tạp hơn như video. Đây là điều mình đút rút ra được khi trải nghiệm cả podcast và video. Làm video đòi hỏi mình cần có thêm kỹ năng edit, tư duy hình ảnh, quay chụp...Bắt đầu mà học nhiều quá sẽ khiến mình dễ bị “bội thực” và “dễ nản”. Và mình thấy những kỹ năng này bạn hoàn toàn có thể học thêm khi đã thành thạo các kỹ năng podcast.

Hình ảnh 1: Lý do mình bắt đầu kênh podcast (ảnh minh họa)

Thứ ba, mình là một đứa thích nghe những lúc rảnh. Khi làm một việc gì đó không cần quá nhiều sự tập trung. Khi tập thể dục hay thư giãn, những lúc đó mình thường bật podcast lên nghe để vừa tận dụng thời gian và được tiếp thu kiến thức mới.

Mình cũng biết một vài lý do khác từ các bạn tìm đến mình như: Sở thích của bản thân, muốn xây thương hiệu cá nhân, kiếm thêm thu nhập bằng podcast, hay một vài bạn muốn có một góc riêng để tâm sự với chính mình. Vậy nên, nhiều bạn chọn nền tảng này là nơi để thể hiện tiếng nói của mình.

Dạo gần đây mình cũng nhận được một số câu hỏi từ các bạn như làm thế nào để có thể tạo một kênh podcast cho riêng mình? Làm thế nào để có thể bắt đầu sáng tạo nội dung trên nền tảng này? Trong bài viết này mình sẽ hướng dẫn các bạn làm thế nào để có thể bắt đầu kênh podcast theo kinh nghiệm cá nhân mình nhé.

Xác định mục đích và giá trị cốt lõi

Xác định mục đích từ cái cốt lõi nhất bên trong sẽ cho bạn cảm giác vui vẻ, nhiệt huyết làm việc khi được là chính mình, tránh cảm giác bị “Fomo”. Để làm được điều này trước tiên bạn nên xác định được mục đích xây kênh của bạn là gì? Giá trị mà bạn muốn cho đi? Câu hỏi này tưởng dễ nhưng là câu hỏi mình đắn đo nhất, vì khi xây dựng nội dung bạn cần bám sát vào mục đích mà mình mong muốn. Đồng thời bạn cũng cần trao đi giá trị mà mình có.

Có thể ban đầu bạn chưa xác định được hay còn một chút mong lung không chắc chắn. Đây là biểu hiện bình thường của một người mới bắt đầu. Bạn nên bắt đầu bằng việc “làm” và liên tục “phản tư”.

Nếu bạn chưa biết về “phản tư”, mình gợi ý bạn có thể tham khảo bài viết này từ chị “Mera Cao” bằng cách click vào đây.

Tài khoản kênh podcast

Để có thể bắt đầu podcast bạn cần tạo lập tài khoản. Ứng dụng mình dùng đó là spotify và substack vì giao diện dễ sử dụng và được nhiều người sử dụng. Bạn cần tạo cho mình tài khoản và điền tất cả những thông tin theo yêu cầu. Tùy theo mục đích cụ thể mà bạn nên có những nội dung phù hợp. Nếu bạn chưa biết cách tạo kênh podcast trên spotify như thế nào bạn có thể tìm hiểu qua podcasters.spotify.com. Trên substack thì bạn có thể click vào đây để làm theo hướng dẫn nha.

Lên kế hoạch cho kênh podcast

Nếu bạn đang xây kênh vì mục đích xây dựng thương hiệu cá nhân hay kiếm thêm thu nhập mình khuyên bạn nên có một plan cụ thể. Và kiên trì theo đúng deadline mình tự đặt ra. Plan podcast cần cụ thể về tuyến nội dung, ngày đăng bài, mục đích đăng bài. Bạn cần lưu ý đến tần suất đăng bài, nên đăng bài có kế hoạch thường xuyên và đều đặn để được nền tảng đề xuất và ghi được dấu ấn trong lòng của khán giả mục tiêu.

Tuyến nội dung của kênh podcast

Tuyến nội dung rất quan trọng. Bạn có để ý khi nhắc đến một người nổi tiếng nào đấy thường bạn sẽ nghĩ ngay đến 2 - 3 keyword về người đó không? Đó là cách mà những người sáng tạo nội dung đang “tranh giành” nhau trên mạng xã hội với mong muốn bạn sẽ nhớ đến họ. Tuyến nội dung cũng vậy hãy xây dựng cho mình 3 - 4 tuyến nội dung cụ thể mà bạn muốn người khác nhớ đến bạn. Ví dụ bạn là người viết sách, thì “viết sách” sẽ là từ khóa bạn mong muốn người khác nhớ đến bạn, trong trường hợp họ hay đối tác cần một người viết sách họ sẽ nghĩ ngay đến bạn.

Kịch bản kênh podcast

Tùy vào lĩnh vực mà bạn đang theo đuổi bạn cần xây dựng cho mình kịch bản để nói. Nếu bạn chưa thực sự chuyên nghiệp và chưa tự tin vào cách nói của mình, sợ khi nói sẽ “lạc lối” thì kịch bản là điều rất cần thiết.

Mình thấy ngay cả những người thực sự chuyên nghiệp, hiếm khi nói mà không chuẩn bị kịch bản trước. Vì bạn sẽ không biết khi bạn đang nói một cách hào hứng và cảm xúc sẽ đưa lý trí bạn đi xa đến mức nào, đến khi tỉnh táo lại thì bạn nhận ra đã bước sang một chủ đề khác. Điều này sẽ phần nào ảnh hướng đến thông điệp mà bạn muốn truyền tải.

Edit podcast

Thường khi edit một podcast. Mình chỉ sử dụng phần mềm capcut trên máy tính để chỉnh sửa vì nó tiện và dễ thao tác. Sẽ có một số lưu ý khi bạn edit podcast của mình.

Âm thanh: Mình sẽ nghe và cắt những khoảng lỗi, từ thừa như “ừ”, “ờ”, “khoảng lặng dài” của khách mời để nghe chuyên nghiệp hơn, bạn nên cân nhắc nên tua nhanh hay chậm tùy theo giọng khách mời. Nếu bạn tự thu thì sẽ dễ hơn những lúc bạn nói bị fail hãy dùng ký hiệu “im lặng” để khi nhìn lên cột sóng âm thanh bạn sẽ dễ nhận ra và không cần phải nghe hết. Tips này sẽ giúp bạn tiết kiệm khá nhiều thời gian. Ngoài ra, bạn cũng cần chỉnh input, output để âm thanh không có cảm giác chói tai.

Hình ảnh: Bạn cần có thêm phần hình ảnh để làm sinh động cho kênh podcast của mình. Bạn có thể tham khảo trên các nền tảng về cách thiết kế thumbnails sao cho ấn tượng, bí quyết mà mình học được là “nhìn nhiều làm nhiều sẽ giỏi”. Ngoài ra bạn có thể tham khảo những trang podcast đang đứng top, xem họ làm tốt điều gì bạn có thể học hỏi. Đừng copy hết nhé, vì theo mình chất riêng là thứ tốt nhất để bạn có thể tạo ấn tượng trong lòng khán giả mục tiêu.

Timestamp: Thông thường nếu podcast ngắn bạn không cần để timestamp, nhưng đối với podcast có thời lượng trên 30 phút mình nghĩ bạn nên tạo timestamp. Điều này sẽ sẽ khiến người nghe có thể tiết kiệm thời gian, không phải tua đi tua lại một tập podcast dài để tìm phần mình muốn nghe.

Mình luôn nhớ một câu mà chị Mera Cao - mentor của mình hay nói đó là “hãy làm điều gì giúp ích cho người khác, hoặc đơn giản hóa vấn đề của họ, giúp họ tiết kiệm được thời gian”, vì vậy nếu làm podcast bạn cũng nên có tư duy như vậy.

Phân phối

Mình sử dụng spotify for podcaster để phân phối nội dung lên nền tảng spotify, còn substack thì bạn cần post trực tiếp lên trên nền tảng đó tương tự như post bài trên facebook vậy. Sau khi post bài thì bạn nên share lên tin để mọi người có thể thấy và dễ tương tác hơn. Thao tác nhấp vào tin sẽ dẫn đến bài đăng của bạn rất thuận tiện.

Trên đây mình đã hướng dẫn bạn cách bắt đầu podcast cơ bản. Mình mong là những điều mình chia sẻ sẽ giúp ích bạn khi bắt đầu kênh podcast của riêng mình nhé. Cảm ơn bạn vì đã đọc bài viết này. Nếu bạn quan tâm các chủ đề về sáng tạo nội nội mình xin gợi ý cho bạn một số bài viết sau:

Freelancer - xu hướng lao động tương lai

Tiêu thụ nội dung thông minh - ngại chi thời đại bùng nổ thông tin

Content creator trong kỷ nguyên số

Tác giả: Duy Khang | Content creator tại Insightful Creations